هنوز قدیمی‌ها بادگیر را به روش‌های مدرن خنک کردن ترجیح می‌دهند.
بادگیرها معمولاً سازه‌های بلندی هستند که ممکن است اگر کاربردشان را ندانید شبیه دودکش به نظر بیایند.
بادگیرها دهانه‌ای دارند که یک طرفش آفتاب می‌خورد و یک طرفش در سایه می‌ماند. به علت همین اختلاف دما، عمل مکش و کشش اتفاق می‌افتد و بادگیر جریان هوا را می‌گیرد و به سمت پایین هدایت می‌کند.
معمولاً جریان هوای سرد به زیرزمین و انباری می‌رود. در پایین بادگیر حوض آبی وجود دارد که جریان هوا را خنک می‌کرده و باعث خروج هوای گرم می‌شده (تقریباً شبیه کولر آبی‌های امروزی). از همان فضای سرداب و زیرزمین هم برای نگه‌داری از مواد غذایی استفاده می‌کردند و کارکردی شبیه یخچال داشته است.
مطالعات نشان داده که بادگیرها می‌توانند تا ۱۰ درجه دمای هوای داخل خانه را کاهش بدهند.
بادگیرها بر اساس جریان هوای منطقه و مسیر بادهای فصلی طراحی می‌شدند و معمولاً در بالاترین ارتفاع ساختمان قرار می‌گرفتند. به همین خاطر بادگیرها کارکرد تزئینی هم پیدا می‌کردند و یکی از بخش‌های مهم نمای ساختمان می‌شدند.
